Piri reis hüzünlenerek

-Çok doðru hazin son kaptaný derya babam!Mýsýr Kaptaný sen Piri Reis 1552′de Umman ve Basra üzerine 30 gemiyle çýktýðýn seferde, Hürmüz Kalesi’ni kuþatmýþtýn. Portekizlilerden aldýðýn haraç karþýlýðý kuþatmayý kaldýrdýn ve donanmasýyla Basra’ya döndün. Tamire muhtaç donanmayý orada býrakýp ganimet yüklü üç gemi ile Mýsýr’a döndün, gemilerden birisi yolda battý. Donanmayý Basra’da býrakman kusur sayýldýðý için Mýsýr’da hapsedildin. Basra valisi Kubat Paþa’ya ganimetten istediði haracý vermeyince, Mýsýr Beylerbeyi Mehmet Paþa’nýn politik hýrsý yüzünden hakkýnda padiþaha olumsuz rapor verildi ve dönemin padiþahý Kanuni Sultan Süleyman’ýn fermaný üzerine 1554′ de boynun vurularak idam edildin. Ýdam edildiðinde 80 yaþýnýn üzerinde olan sen Piri Reis’in terekesine devletçe el konuldu.
-Hazin olan, hayatýmýn idamla son bulmasý evladým.Doymak bilmeyen nefislerin ve arzularýnýn esiri olan, Basra valisi Kubat Paþaya hakký olmayan bir hakký, vermemenin bana yakýþýr bir duruþla, karþý çýkmam sonucunda idam edildim. Beni gönüllerde ve tarihte ölümsüz bir hayatýnýn olduðu gerçeðini altýný çizmiþ ve bu idama götüren yolda dönemin Padiþahý olan Kanuni Sultan Süleyman'a karþý konmaz, hýrs ve nefis peþinde koþanlarýn raporu ile idam edildim; aslýnda kendilerini tarihte ve gönüllerde idam edilerek ben piri reisin gönüllerde taht kurmasýna neden olmuþlardýr. 

-Günümüzde “Piri Reis haritasý” olarak bilinen senin çizdiðin harita, 1513 yýlýnda yapýp 1517′de padiþaha sunduðun dünya haritasýnýn halen mevcut olan bir parçasý olarak duruyor.. Bu parça, Amerika’nýn doðu kýyýlarý, Atlantik Okyanusu, Afrika ve Avrupa’nýn batý kýyýlarýný gösteren haritandýr..

-Benim çizdiðim Amerika haritasý ve kýtasýný, kolomb ben buldum diye sahiplense de,bu tamamen gerçek dýþýdýr evladým.

-Bende böyle biliyorum kaptaný derya.Orijinali Topkapý Sarayý’nda olan haritan, deve derisi üzerine 9 renkte boyanýp resimlenmiþ olup 86cm boyundadýr. Üst kýsmý 61cm, alt kýsmý 41 cm ve sað yaný boydan boya kopmuþtur. Üzeri efsanevi ve gerçekçi resimlerle süslüdür. Haritada üçü küçük, ikisi büyük 5 rüzgar gülü bulunur. Haritanýn oluþumu, keþif tarihi ve çeþitli efsaneler hakkýnda notlarýn haritada yer alýr. Osmanlý Sultaný’na sunulacak olmasý nedeniyle görselliðe çok önem vererek hazýrlamýþsýn. Sunulan haritan'a göz atan Yavuz Sultan Selim “Dünya ne kadar da küçük” demiþtir ve haritayý ikiye bölerek “Biz doðu tarafýný kontrol edeceðiz” þeklinde devam etmiþtir. Haritanýn diðer yarýsý hala bulunamamýþtýr. Trigonometri Bilmecesi Rus tarihçi Sergey Manukov ise sizin1513′de çizdiðiniz haritanýn benzerini hazýrlamanýn ancak dünyanýn uydudan çekilmiþ fotoðraflarýyla mümkün olduðunu söyledi. Rus uzman, ” Aslýnda harita da fotoðrafa çok benziyor. Sanki, bir uydu aracý çizimi yapýlan bölgenin üzerinde dolaþarak fotoðrafýný çekmiþ. Özellikle güney yarým küre inanýlmaz ayrýntýlý” dedi.

-Evladým bunda þaþacak ne var ki?Ýnsaný mükemmel hücreler içinde yaratan ALLAH ben kuluna nurundan bir parça vererek ilim sahibi yaparak,yarattýðý akýlla çizmemem vesile oldu.

-Ýþin içine ve hayatlarýna alemlerin Rabbi olan Allah'ý katmayýnca her þeye hayret ederler. Bu konuda yerden göðe kadar haklýsýnýz.Hatta Manukov, senin trigonometri bilmeden böyle bir harita hazýrlamanýn mümkün olmadýðýný, ancak trigonometrinin 18′inci yüzyýlda kullanýlmaya baþlanmasýnýn þaþýrtýcý bir durum olduðunu söyledi. Komsomolskaya Pravda Gazetesi , “Günümüzde bazý haritalardaki yanlýþlýklarýn senin haritana bakýlarak düzeltildiði biliniyor. Türk amiral ölümünden yüzyýllar sonra hâlâ konuþuluyor” diye yazdý.

-Evladým Allah'ýn hikmetidir bu baþka bir þey deðil.Þimdi benim idam edilerek baþýmýn vurulmasýna gelelim evladým.Bizler Hazreti Muhammed (s.a.v) ümmetiyiz.Peygamber efendimiz kendisine zülüm edenleri,taþlayan taifelileri nasýl merhamet göstererek afetmiþse,rahmet peygamberi olmuþ ise ;biz padiþahlarda ve alimlerde halifelerde Rahmet peygamberi olan peygamberimizi örnek alarak adaletli olarak karar vermeliyiz.Peygamberimiz zamanýnda hiçbir suçlunun kafasý kesilmemiþtir veya ilk defa hýrsýzlýk yapanýn eli kesilmemiþtir.Hep merhamet nazari ile onlarý yargýlamýþ hüküm vermiþtir. Hýrsýzlýk yapana neden yaptýn diye sorar o da geçim için yapacaðým bir þey yoktu derdi ve hemen hýrsýzlýða giden yollarý hemen kapatarak bir daha olmasýna engel olur ve de hýrsýzýn piþmanlýðýndaki samimiyetini görür bir daha yapmamasý söyler için af ederdi.Þimdi benim dönemimdeki padiþahýmýz Kanuni sultan Süleyman'ýn, Peygamberimizin MÝMBERÝ OLAN SANCAÐI VE HALÝFELÝÐÝNÝ koltuðuna otururken Peygamberimizin bu vasfýndan bi habersiz olduðu için veya nefsine uyarak beni kötü anlatan paþada” kendisini görüp görmediðini düþünmeden ve kendiside oturduðu makama oturmadan önce peygamberimizi adaletini görüp diðerlerine öðretirken bu Allahýn hikmeti olan hikmetinde saklý olan sayýlardaki hikmetindeki hikmeti takip edemediði veya takip ederken gözünden kaçýrdýðý için” adaletten ve vicdandan habersiz paþanýn raporuna dayanarak hüküm vermesi vicdansýzlýðýný gözler önüne sermiþtir. 1552'de Umman ve Basra üzerine 30 gemiyle çýktýðým seferde, Hürmüz Kalesi'ni kuþatmýþtým. Portekizlilerden aldýðým”Bu bölgede bulunan Müslüman halkýn Portekizlilere yardým etmeleri beni çok kýzdýrdý. Bu kýzgýnlýkla askerlerine þehri yaðmalattým. Bu arada Portekizlilerin büyük bir donanma ile bölgeye yaklaþtýðý ve Basra körfezini kapatmayý planladýklarý haber alýndý. Ben bakým ve onarým yapýlan donanmamýn hazýr olmadan denize açýlmasýný istemedim. Bölgede mahsur kalmamak için donanma ve askerleri geride býrakarak acil olarak üç gemi ile sýkýntýlý bir þekilde Süveyþ tersanesine donanma merkezine döndüm haraç karþýlýðý kuþatmayý kaldýrdým ve donanmamla Basra'ya döndüm. Tamire muhtaç donanmamý orada býrakýp ganimet yüklü üç gemi ile Mýsýr'a döndüm, gemilerimden birisi yolda battý. Donanmayý Basra'da býrakmam kusur sayýldýðý için Mýsýr'da hapsedildim.Niyetimin yanlýþ anlaþýlmýþ ve padiþaha bunu izah edemeden ,adaletli yargýlanmadan”. Basra valisi Kubat Paþa'ya ganimetten istediði haracý hakký olmadýðý için vermediðimde, Mýsýr Beylerbeyi Mehmet Paþa'nýn politik hýrsý yüzünden hakkýnda padiþahýmýz Kanuni Sultan Süleyman'a olumsuz rapor verdi ve dönemin padiþahý olan Kanuni Sultan Süleyman'ýn fermaný üzerine 1554'te boynum vurularak idam edildim. Bizler insanlarýn gönüllerini sevgilerini ganimet olarak aldýk.Ömrü hayatýmda yaptýðým en büyük hata padiþahým kadim dostum pargalý Ýbrahim paþayý ve evladý þehzade oðlu Mustafa'yý ve sultan beyazýdý katl ederek öldürmesinin, derin yarasý nedeni ile oradaki Müslümanlarýn kendilerine zülüm eden zalimlerce birlik olup bizlere tuzak kurmasý sonucu onlara zara vermeden sadece mallarýný yaðmaladým.

-Sultan Süleyman, pargalý Ýbrahim ile nasýl tanýþtý?

-Osmanlý Devletinin en ünlü Devlet adamlarýndan biri. Kanuni Sultan Süleyman’ýn Ýkinci Sadrazamý. Osmanlý tarihinde “Pargalý, Frenk, Makbul, Maktul” gibi isimlendirmeler ile tanýnýr.Yunanistan’ýn Parga þehrinde doðmuþ. Bir balýkçýnýn oðludur. Küçük yaþta Türk korsanlar tarafýndan kaçýrýlýp Manisa’da dul bir kadýna satýlýr. Kadýn onun iyi bir eðitim almasýný saðlar. Keman çalmada çok yeteneklidir. O sýralar Kanuni Sultan Süleyman, Þehzadeliðindedir ve Manisa Sancak Beyi olarak görev yapmaktadýr.
Pargalý Ýbrahim 9-10 yaþlarýndadýr. Bir tesadüf sonucu geleceðin Osmanlý Sultaný Süleyman ile tanýþýr ve hayatý deðiþir. Ýbrahim bir gün kemanýný konuþtururken oralardan geçen Þehzade Süleyman müzikten etkilenir ve hemen kemaný çalanýn getirilmesini ister. Saraya alýnan Ýbrahim’in eðitimine burada devam edilir. Kýsa sürede Þehzade Süleyman’ýn dostluðunu da kazanmýþtýr.Tarih ve coðrafya ile ilgileniyor, Türkçenin yanýnda çok iyi Yunanca, farsça ve Ýtalyanca biliyordu. Yavuz Selim öldükten sonra yerine geçen Sultan Süleyman ile Ýstanbul’a geldi. Bilgisi ve becerisi sayesinde Kanuni ile dostluðunun da etkisi ile Osmanlý Devletinde hýzla yükseldi.
Kapý Aðalýðý, Þahinci Basýlýðý, Has odabaþý derken, Vezir Ahmet Paþa’nýn entrikalarý ile Sadrazamlýktan alýnan Piri Paþa’nýn yerine teamüllerin dýþýna çýkýlarak Sadrazamlýða kadar yükseldi. Ayný zamanda hem Anadolu beylerbeyi hem de Rumeli Beylerbeyliði verilmiþti. Bu durum Osmanlý tarihinde nadir görülen bir olaydý.
Vezir Ahmet Paþa, Sadrazamlýk beklerken, hýzla yükseliþinden rahatsýz olduðu Pargalý Ýbrahim onun yerine Sadrazamlýða getirilmiþti. Ahmet Paþa Mýsýr Valiliðine atanmýþ, atanýr atanmaz isyan etmiþti. Ahmet Paþa’nýn isyanýný yýldýzý hiç barýþmadýðý yerine Sadrazam olan PargalýÝbrahim bastýracaktýr.1523 yýlýnda Kanuni’nin kýz kardeþi Hatice Sultan ile evlenerek Saraya Damat oldu. Artýk Damat Ýbrahim Paþa idi. Düðünleri 15 gün sürmüþ, düðün þaþalý þekilde Kanuni’nin kendisi için yaptýrdýðý Ýbrahim Paþa Sarayýnda yapýlmýþtý. Belgrat’ýn fethinde, Rodos’un alýnmasýnda, Ahmet Paþa ve Kalender Þah isyanlarýnýn bastýrýlmasýnda önemli rol oynamýþ, Osmanlý için önemli olaylarda en önlerde yer almasý ününe ün katmýþtý. Bu durum ayný zamanda devlet içindeki otoritesini de arttýrmýþtý. Mýsýr isyanýný bastýrdýktan sonra Mýsýr Beylerbeyi unvanýný da almýþtý.

1526 Mohaç Meydan Savaþýnýn kazanýlmasýnda da önemli rol oynamýþtýr. Ünü ve gücü biraz þýmarmasýna sebep olmuþ, Kanuni’nin sorgusuz dostlunu suiistimal etmeye baþlamýþtý. Bu durum onu çekemeyenler için bulunmaz bir fýrsattý. Hakkýnda çýkan, aslýnda Müslüman deðil bir Hýristiyan, derdi hükümdar olmak gibi birçok söylentinin üzerine Mohaç zaferinden sonra Avrupa’dan dönüþte, bir çok heykelle Ýstanbul’a gelmesi kendisine olan þüpheleri iyice arttýrmýþtý. Resim ve heykele verdiði önemi, Ýslam düþmanlýðý olarak yansýtmaya çalýþýyorlardý. Kanuni’nin onayý ile heykelleri sarayýn bahçesine ve At meydanýna koydurttu
Hakkýnda çýkarýlan dedikodulara Kanuni baþlarda hiç aldýrýþ etmiyor, gönülden baðlý olduðu dostuna çok güveniyordu. Bu karýþýk dönemde ailesinin Yunanistan’dan gelmesi, babasýnýn Müslüman olup Yunus adýný almasýndan sonra Sancak Beyliðine getirtmesi de hakkýndaki dedikodularý iyice arttýrmýþtý. (Haþim Þahin)

Avrupalý elçiler ile o görüþüyor, kritik anlaþmalarda Osmanlýnýn gücünü diplomatik olarak da gösteriyordu. Kanuni’nin gözünde saygýnlýðý en üstlerde çýkmýþtý. Kanuni, Damat Ýbrahim Paþa’nýn gelirini 3 milyon akçeye çýkardýðýný tüm devlet erkanýnýn huzurunda duyurarak kadim dostunun onurunu okþamak istediðinde, bulunduðu mevki ve gücünün etkisi ile 3 milyonu beðenmeyip “Fatih Sultan Mehmet, Sadrazam Mahmut Paþa’ya 4 milyonluk haslar verdiðini” söyleyerek þýmarýklýðýný belli edecek, Kanuni’de altta kalmayýp, “Onlar Ýstanbul’u fethettiler, Onlar ile kendimizi bir tutmak haddimiz deðil” diyerek cevap verecekti.Ýbrahim Paþa askeri baþarýlardan sonra görüþtüðü elçiler ile devletin kudretinden bahsettikten sonra bulunduðu mevkiinin yüksekliðini vurguluyor, “Padiþahýn iki mühründen biri bende. Devleti ben idare ediyorum, benim tas diklemediðim hiçbir iþ olamaz” devlet içindeki, nüfusu ile böbürleniyordu.Avusturya ile yapýlan 1533 Ýstanbul Antlaþmasýnda , Avusturya Kralýnýn Osmanlý Sadrazamýna (yani kendine) denk sayýlmasý, Ýbrahim Paþa’yý iyice gururlandýrmýþ, kendini Krallar ile Sultanlar ile denk olarak görmeye baþlamýþtý. 1534’deki Saf eviler üzerine üzerine yapýlan Irak Seferi Ýbrahim Paþa için ikinci bir dönüm noktasý idi. “Serasker Sultan” unvaný verilmiþti. Bu unvaný alan ilk kiþi idi. Artýk kendi adýna fermanlar yazýyor, “Sultan Ýbrahim” diye imzalýyordu.Paþa’nýn Irak seferi sýrasýndaki asýl amacýnýn Ýran’ý ele geçirip, Osmanlýya baðlamak baþýna da kendisinin geçmek istediði düþünülüyordu.Nitekim baþlangýçta seferin yönü Baðdat iken orduyu Tebriz’e yönlendirmiþ, alt yapý hazýrlýðý yapýlmadan yapýlan uzun yürüyüþ, orduyu yýpratmýþ, Ýran Þah’ý yaklaþýnca da Erzurum’da bulunan Kanuni’den yardým istemek zorunda kalarak amacýna ulaþamadýðý düþünülüyordu.
Yanýnda bulunan ancak ters düþtüðü Defterdar Ýskender Çelebiyi öldürtmesi, sarayda ona karþý olan muhalefetin sesini iyice yükseltmesine sebep olmuþtu. Bu tepkilerden artýk Padiþah ta etkilenmeye baþlamýþ, kadim dostu ile arasýna mesafe koymaya baþlamýþtý. Damat Ýbrahim Paþa’nýn bir de Þehzade Mustafa’yý desteklemesi belki de ona en büyük düþmanýný kazandýrmýþtý. Hürrem Sultan’ý. Hürrem Sultan bütün gücü ile Paþa’nýn aleyhinde çalýþýyordu. Paþa’nýn Hatice Sultan ile ilgilenmediði, bazý cinayetleri gizlediði, hediye gönderilen Kuraný Kerimleri kabul etmediði, gizli Hýristiyan olduðu, devletin parasýný müsrifçe harcadýðý söylentilerine artýk Kanuni de inanmaya baþlamýþ ve eski dostu ile ayrýlmanýn vakti geldiðini düþünerek onu öldürtmeye karar vermiþti.
1536’nýn Mart ayýnda iftar için saraya çaðrýlan Ýbrahim Paþa, iftardan sonra bir odaya çaðrýlarak, daha sonra Þehzade Mustafa’yý da boðdurtmakta kullanýlacak dört saðýr ve dilsiz cellat tarafýndan boðdurulacaktýr.1553'de Þehzade Mustafa olayý yaþandý. Mustafa, I. Süleyman'ýn Mahidevran Sultan'dan olan ilk çocuðudur. Þehzade Mustafa yetiþkinliðe ulaþýnca Osmanlý geleneðine uyarak Amasya'ya vali olarak gönderildi..Yine gelenek olduðu üzere annesi Mahidevran,Sultanda;oðluyla birlikte Amasya 'ya gitti.Þehzade Mustafa'nýn I. Süleyman'ýn en büyük oðlu olmasý ve sevilen bir þehzade olmasý nedeniyle babasýndan sonra tahta çýkmasý bekleniyordu. Ancak Mustafa, babasýna bir süre sonra ayaklandý. Bir süre sonra büyük bir tehlike haline gelirken 1553 yýlýnda Ereðli ovasýnda boðduruldu. Devrin ikiyüzlü vezirlerinin kýþkýrtmasý, teþviki ile padiþaha asi olan Kanuni Sultan Süleyman’ýn oðlu Sultan Bayezid, Doðu Anadolu’da gönderilen orduya yenilerek, on bin askeri ile Ýran’a sýðýnmýþtý.Ýran Þahý Tahmasp, kendisine sýðýnan bu Türk Þehzadesini, önce çok iyi karþýlayýp aðýrlamýþtý. Daha sonra Padiþah Kanuni Sultan Süleyman, çok deðerli hediye vaat ettiði mektupla, Tahmasp’tan, oðlunun katledilmesini istemiþti. Ýran Þahý Tahmasp önceleri Bayazýd’ýn eline geçmesini büyük fýrsat olarak görür ve Kanuni’den taviz üstüne taviz kopartýr. Þah, Kanuni’den oðlunun idamý için bin türlü istekte bulunur, örneðin Kars’ý dahi ister. Gönderilen hediyeler ve Kanuni’nin baskýsý ile en sonunda, kendisine sýðýnan Þehzade Beyazýt’ý, oðlu Orhan’ý ve on bin askerini katletti.Padiþah Kanuni Sultan Süleyman, oðlunu öldüren Tahmasp’a bir teþekkür ifadesi olarak, üç kere yüz bin altýn , yüz bin miktarý tam ayarlý altýn ve çeþitli hediyeler, seçkin piþkerler, hesaba gelmez þeyler hazýrlanarak vezir vükela ile Tahmasp’a verilmek üzere Baþkent Kazvin’e ulaþtýrýldý.(5)Tüm bu anlatýklarýný bir bir hissederek ve yaþayarak tekrardan yaþýyordu piri reis.Hüzün çöktü.Oturdu kayanýn üstüne gözlerinde akan yaþlarý kollarý ile sildi..Þimdi Allah'ýn hikmetini ve hikmetini ortadan kaldýran gidiþattaki bozuk olan düzeni düzeltmek için feda ettiðim benim hayatýmý ve idam edilmemde ki sonucu harmanla ve sonucunu kendin çýkar evladým.Aslýnda onlar beni deðil, kendilerini ve adalete olan deðerlerini hiçe sayarak kendilerini idam ettiler,ben hakký olmayan ganimetten pay isteyen paþaya vakarlý ve adaletsizliðe olan adaletli, duruþumu hazým etmemesi sonucunda beni acýmasýzca idam etmiþlerdir. Beni gönüllerde unutulmayacak bir yere getirmiþlerdir.Þimdi sen git bunlarý hazýrlayacaðýn tezine yaz ve insanlara anlat, eðriyi ve doðruyu bilsinler bende mezarýmda kemiklerim sýzlamadan yatayým evladým.
Kaptaný derya bir anda gözden kayboldu.Adanýn etrafýný defalarca dönen ve arayan seyit han ondan ayrýlmanýn üzgünlüðü ve aradýðý gerçeði ve tezi için bulduðu bu altýndan kýymetli gerçeði bulmanýn hazzý içinde gördüðü rüyadan ve uykudan uyandý.Gülücükler açan yanaðýndaki güllerle, masadaki kaðýt ve kalemi alarak gerçekleri ve tezini yazmaya baþladý
”Birbirinizi sevmedikçe; iman etmiþ olmazsýnýz,iman etmedikçe; cennete giremezsiniz” ALLAHU EKBER diyorum,baþak diyecek bir þey demiyorum.[Müslim, Ebu Davud, Tirmizi] hadisini Bilimsel olarak açýklamasý budur,tabi anlayana diyerekden,ve en son noktayý koydu.

                                    SON

Mehmet Aluç
Kaynak:
 http://www.metin1.net/piri-reis-ve-haritalarý/)
Ýslam Ansiklopedisi (cilt 9, sayfa 503, MEB 1964)
Osmanlý Tarihi (Ord.Prof. Ýsmail Hakký Uzun çarþýlý, cilt II, sayfa 397, TTK 1983)
 http://www.rehberim.net/forum/tarih-rehberim-217/872177-kanuni-sultan-suleymanin-pargali-ibrahimi-oldurme-sebebi.html#ixzz2KpXzTmeO
http://www.shodb.gov.tr/pirireis/oturumlar/bilim_adami_yonu_piri_reis.htm