RAB !
Yeryüzüne bakalým
Bakalým ardýndan ne gelecektir
Kim ölür kim kalýr sözünden önce
Bakalým kim durup düþünecektir
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Ýnsana bakalým
Bakalým merhametine ve öfkesine
Þefkatine ve gazabýna bakalým
Herkes ruhunda bir Tanrý’yla ölecektir
Bakalým kim bilip öðrenecektir
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Topraða bakalým
Bakalým ölüye yoldaþ topraða
Kim bilir kimleri getirecektir
Ýnceden inceye nefes bularak
Bakalým kim görüp inanacaktýr
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Zamana bakalým
Bakalým gelip geçen zamana
Bir hayat kuralým yaþayalým alabildiðine
Bakalým kim duyup hissedecektir
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Geçmiþe bakalým
Hayýr! Bu böyle bitmemeli
Görüyorum kesinlikle görüyorum
O’na yaklaþtýkça bana yaklaþan
Ben uzaklaþtýkça benden uzaklaþan
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Ýnanýyorum...


Mehmet Nusret Poyraz / 01.08.2009



“ RAB ! ” ÞÝÝRÝNÝN TAHLÝLÝ:

Hayat bir boþ rüyaymýþ
Geçen ibadetler özürlü
Eski günahlar dipdiri
Seçkin bir kimse deðilim
Ýsmimin baþ harflerinde kimliðim
Baðýþlanmamý dilerim
Sana zorsa yanmaya razýyým
Kolaysa affý esirgeme
Hayat boþ geçti

Geri kalan korkulu
Her adýmým dolu olsa
Ýþe yaramaz katýnda
Biliyorum
Baðýþlanmamý diliyorum


Her þeyin her þeye raðmen devam ettiði anlar. Hayat denilen çemberde biteviye devam eden koþturmacalar yýðýný. Bazen çemberin daraldýðý ve insanýn boynuna bir kement gibi atýldýðý zaman dilimleri. Ýlkin güneþin taze bahar esintileriyle gözleri kamaþtýran þuleleri. Ardýndan günün yorgun argýn küheylanlar misali koþturulan karmaþasýnda zamana yenilen dakikalarýn son dilimleri. Yarýþmanýn baþlangýç noktasýyla baþlayan ve günün son ýþýklarýyla bitmeye yüz tutmuþ hayat zamanlarý.

Hani anlar vardýr insanoðlu suya, ekmeðe, havaya ihtiyaç duyar da bunlarý arama adýna Mecnun misali dünya semasýnýn altýnda dolanýr durur. Bu uðurda tüm mesaisini tanzim edecek kadar da cömerttir bedeni ihtiyaçlarýný karþýlamak adýna. Kendi bedenini bazen olur bu yolda olumsuzluklarýn pençesindeki gidaplarda bulur. Ýþte bazen böyle bir açlýk ruhumuzu da sarar ve sarmaladýðý esnada da kalbimiz buna susamýþ gibi hisseder kendisini benliðimizde. Ýþte bu açlýðýn kana kana içilmeye yüz tutulmuþ susamýþlýðýnýn adýna manevi boþluk derler de pek aldýrýþ etmeyiz. Ama gerçek hakikat de budur aslýnda kaçýnýlmazdýr oysa. Bu manevi açlýk bazen bizi kör bataklýklarýn baðrýnda boy verdirir. Manevi boþluklar rüzgârýnda kuru yapraklar misali gönlümüz, hayat rüzgârýnýn bahar esintileri önünde savrulup gitmektedir. Nereye gidiþi belli olmayan gidiþler.

Ýnsanoðlu, kendisini kaptýrdýðý bu gidiþlerin peþinden bilinçsizce gitmektedir aslýnda. Bir yaralý yüreðin derman peþinde koþmasý misali; bir kuzunun âþýk olduðu çobanýnýn kaval sesinin ardýndan koþturmasý; bir aþýðýn sevda peþinde deli divane olup sürüklenmesi; bir müridin üstadýnýn ney sesinin üflemesiyle aþka gelip “hu” deyip dönmesi gibi bir þey olsa gerek bu gidiþler. Bazen bu gidiþlerde manevi bir eksiklik hissedilince iþte o zaman orada yüreðimizin varlýðýný hisseder ve onu tatmin için elimizden gelen her þeyi yapmaya çalýþýrýz. Bu farkýndalýklý olma hali iþte arayýþlarýn baþlangýcýný gösterir. Fakat bu arayýþlarýn baþlangýcýnda olma hali sona yaklaþýldýðýnýn da habercisi olabilir. Ýþte o zaman deðil baþlangýcýn, bitiþin habercisidir bu emareler.

Bebeklik, çocukluk, gençlik olgunluk çaðlarý birer birer elden çýkýp gitmiþ, adeta arkamýzda birer koca koca hatýra yýðýnlarý býrakmýþtýr hayat. Daðlar misali ömür geride kalmýþ ve iþte “ben” denilen zamanlarýn sayfasý dürülmüþtür artýk. Bu hayat hep mücadele, koþturmaca, umutlarla, heyecanlarla ve kýsacasý sorumluluklarýmýzla kaplanmýþtýr. Her þeye kavuþulmuþtur, elde edilmesi gereken ne varsa hepsine varýlmýþtýr ama…

Amalarla baþlayan kelimeler dizesi hep bir yerlerde eksik kalmýþtýr. Bunun farkýnda olmadan içimizde bir sýzý gibi hissetmiþ ve bazen yüreðimize saplanýp durmuþtur bu eksiklikler yýðýný. Bu yarým kalan ve içimizde ince bir sýzý gibi hissettiðimiz duygular bir þarkýnýn olmayan yarýsý, bir kitabýn asýl açýklayýcý ve okunmasý gereken hakikat’i, bitmemiþ bir tablonun yarým kalan fýrça darbelerine ihtiyacý, bir hastanýn dermanýný arayan yakarýþlarý, bir derviþin hakikati aramasý adýna yollara deli divane koyulmasý gibi bir ihtiyaç benzeridir.
Bu ne yaman bir arayýþ, bu ne yaman bir sancýdýr? Bu ne yaman bir seraptýr yüreklerde? Çölüne yanarýz, ararýz zerresini. Çöllerinde vahalardaki sulara susamýþken, seraplarýyla avunup dururuz. Bazen kuytu bir mekân veya gölgelik çýkýntý aranýp durulur da nafile.

Giceler ta subh olunca inletir bu dert beni
Derdimin içinde dermanýmdýr Allah Hu diyen
Yere göðe sýðmayan bir müminin kalbindedir
Katremin içinde ummanýmdýr Allah Hu diyen

Arayýþlarýn neticesine kavuþulmuþtur. Aranýlan sevdalý aslýnda çok uzaklarda deðil, gözümüzün ayasýnda gönlümüzle baðlantýlý olan kör noktasýnda saklýdýr. Bu bakmaktýr, görmek deðil. Bakýlan her þeyde ona ait izleri terennüm etmek dili baðlý kalbimizin dudaklarýyla. Bir gün dilimize bir cümle gelir takýlýr, oltaya takýlan deðerli bir balýk gibi. Çýrpýnýr da durur ama esaretini anlayýnca bu çýrpýnmalarýn boþuna olduðunu anlayýnca hiçbir kaçýþ emaresini de göstermez artýk. Gecenin ayaz, gecenin koyu karanlýk ay ýþýðý dolunay gecelerinde bir ýþýltý görülmüþtür ufukta. Küçükte olsa bir þimþek çakmýþtýr yüreciðimizde. Yeter, olsun. Gönül kuþu kafesinden pervaz etmeye dursun aþkýnýn kokusunu duyunca ona muhtaçlýðýný hissedince yerinde duramaz olmuþtur. Kanat çýrpma adýna hazýrlýklara baþlamýþtýr bile.

Arayan duymakla deðil, bulmakla bulur aradýðýný. Allah aþký ve hakikat’i bulmak ne güzel bir hazinedir. Ýnsanoðlu ne kadarda kördür, aranan ne kadar yakýnda olsa da, ne kadar uzaklarda aranýr mutluluk oysa. O mutluluk ki kalplerde kandillerin ýþýðý gibi manevi bir ýþýktýr. Ne büyük bir ýþýltý, ne büyük bir heyecandýr bu arayýþlarýn sonu. Aranýlan ve bulunan bu yitik hazinelerin akabinde dönüp arkamýzdaki daðlar misali ömrümüzden arta kalan yýðýnlara baktýðýmýzda ne kadar boþ, bomboþ yaþamýþýz deriz kendi kendimize. Bir de bakarýz ki, herkes bizim gibi aradýðýný, ama neyi aradýðýný bilmeden gidiyor daðlarý ardlarýnda küme küme býrakarak. Bu kalabalýklara doðru yüreðimizin en ücra köþesinden gelen bir içtenlikle haykýrarak, “Aradýðýnýz þey yaný baþýnýzda” demek gelir içimizden. Baðýramayýz, giden duymaz sesimizi, biz giderken de baðýranlar olmuþtur muhakkak; ki bizde duyamamýþtýk bize seslenen sesleri. Her þey O’nu anlatýrken biz kendi koþturmacalarýmýzýn peþinde gitmekteydik. Bu gidiþlerin nereye olduðunu bilmeden. Sazý elinde olan bir sazende bir sese vuslat için saatlerce hatta günlerce ellerini sazýnýn tellerinde gezdirir durur. O sesi yakaladýðýnýz an bilirsiniz ki tüm sýkýntýlara deðmiþtir. Çünkü o ses O’nu anlatmaktadýr. O’nun aþkýyla yanýp tutuþmaktadýr sazendenin yüreði ve tellerinde gidip gelmekte acele eden parmak uçlarý. Dertli dertli inleyen saz da Yunusça seslenmektedir arayýp da bulduðu aþkýnýn adýný duyunca: “ Ballar balýný buldum / Kovaným yaðma olsun. ”

O’nun aþkýyla inleyen âþýklarýn ahu efkanlarý hep birer nazlý dualar gibi gelir onu bulanlara. Ýnsanlarýn çölleþmiþ sinelerine, çorak kalplerine, ümit suyuna muhtaç gönüllerine yardým elini uzatan bir sevdalýdýr. Onu bulmak için nice sevdalý ellerinde fenerle karanlýk gecelerde, ýssýz tepelerde, aþýðýný arayan maþuk gibi ara oldular. Bulduklarýnda ise ona tüm benlikleriyle sarýlmýþlardýr. Topraðýn suya susamýþ hali gibi sevgilisini dudaðýndan mas ederken tüm sevdasýný ona hissettirip durmuþtur.
Seni aramam için beni uzaða attýn!
Alemi benim, beni kendin için yarattýn!


Ne güzel þey seni bulmak ey Rabbim! Bulup da yüzümü gözümü sürüp kapýnýn eþiðine bir sevgi emaresi bulurum umuduyla kandil gibi yanmakta yüreðim. Baþka nereye gidebilirim yaþýmýn onca hýzýnda ilerlerken bu sona gidiþler esnasýnda. Ben kapýnýn kölesi olmaya razýyým. Her þeyde seni arar oldum, buldum, aþkýna bandým, yüreðim adýna kandý ey sevgilim. Ne olur kovma beni kapýndan. Rahmet deryandan bir katre de olsa avuçlar açýyor gözyaþý seriyorum kapýna. Bunlar gönlümün gözlerinden akan kanlý yaþlarýmýn en içli yakarýþlarýdýr. Sultaným el aman, el aman.


“ Araya araya bulsam izini / Ýzinin tozuna sürsem yüzümü ” diyen âþýklarýn yüzleriyle deðil bedenleriyle ve tüm benlikleriyle bu toza bandýklarý anýn sonuna gelindiðinde bize de bu sevdanýn hikâyesini sizlere ulaþtýrmak düþecekti. Fakat “Bu sevda burada bitmez.” diyen sevgililerin feryatlarý karþýsýnda sadece kelimelere mola verip dinlenmeye çekiliyoruz. Kahve molasý verirken, satýrlar kelimelerle hemhal olma sevdasýndayken bizler de Mehmet Nusret Hocamýzýn “ Rab ! ” þiirinin satýrlarýný oluþturan mýsralarýn biçim ve içeriðini araþtýrmaya giriþelim.


“Rab ! ”þiirimizi biçim ve içerik olarak ele almaya çalýþtýðýmýzda karþýmýza ilk bakýþta biçim özellikleri olarak þu satýrlarýn döküldüðünü görmekteyiz:

Þiirimiz, O’na (cc) olan tüm duygularýn anlaþýp þairimizin kalemine doðru hücum ettiði zaman dilimlerinde yazýldýðý hissini uyandýrmaktadýr. Hani insan yalnýz gecelerde yýldýzlarla süslenmiþ gökyüzünü temaþa ederken ve ay dolunay da göz kýrparken manevi duygularýmýzýn esas dayanak noktasý olan kalbimize bazen öyle bir ok saplanýr ki, bu okun yayýnýn Mafisto’nun elinde olduðunu biliriz. Ve ona göre savunmaya geçeriz. Zehirli oklar misali düþüncelerimiz sarsýlmadan savunmaya geçmiþtir bile. Þairimizde de böyle bir halin varlýðýný satýrlarda okumaktayýz. Akýl ve yürek bir olunca kalkan gibi oklara savunma yapmaktadýr þiirimizde. Kelimeler öyle net ve kesin örneklerle çýkmaktadýr ki yürekten, dinleyen bunlar karþýsýnda bir þey yapamaz ve yenilginin ezikliðinde gerisin geri dönüp gitmek düþmüþtür þahsýna. Zaten her þey O’nu (cc) anlatmýyor mu? Bakan gözler temaþa etme gayesiyle baktýðýnda tüm kâinata, Yüce Yaratanýn (cc) izlerini ve sikkesini görmüyor mu her bir yaratýlmýþta?

Þiirimiz ilk bakýþta hece vezniyle yazýlmýþ izlenimi uyandýrmaktadýr. Fakat biraz daha temaþa edince hece vezninden farklý olarak deðiþik bir biçim olarak serbest vezin kullanýlmaya çalýþýlmýþtýr. Þiirimiz beþ kýtadan oluþmuþ izlenimi vermektedir. Her bir kýta da beþli ve altýlý satýr kullanýlmýþtýr. Birinci ve dördüncü kýtalar beþ, diðer kýtalar ise altýþarlý mýsralardan oluþmaktadýr. Þiir konuþma havasýnda sanki birisiyle sohbet ediyor izlenimi vermektedir okuyucusuna. Okuyucu bu konuþmayý kendisiyle yapýldýðý izlenimine kapýlmaktadýr. Þairimiz birilerine bir hakikati anlatma çabasýndadýr.

Þiirimizin her kýtasý anlatýlan derin baþlýðý mahiyetindeki bir mýsrayla baþlamaktadýr. Bu mýsralarýn biçim özellikleri diðer mýsralardan farklýlýk arz etmektedir. Bu kýtalarýn baþlangýcýnda “yeryüzüne, insana, topraða, zamana ve geçmiþe” ait özelliklerde Rabbimizin emareleri anlatýlmaktadýr. Bütün kýtalarýn akabinde ise “ Ýnanýyorum… ” dizesi her þeyin hakikat olduðunu anlatmaktadýr. Ve sende inan demektedir.

Þiirde her ne kadar serbest vezin kullanýmý aðýr bassa da hece veznini andýran bir kullanýmýn varlýðýný görmekteyiz. Þiirin kýtalarýndaki ilk mýsralar dýþýnda genellikle 11’li hece vezni kullanýlmýþtýr. Kýtalardaki ilk mýsralarda ise 7’li ve 6’lý hece vezni kullanýlmaya çalýþýlmýþtýr. Þiirde beþ kýtaya ek olarak bir mýsradan oluþan tek kelimelik bir kullaným esas alýnmýþtýr. “ Ötede bir Tanrý var olduðunu ” dizesi her kýtanýn akabinde tekrarlanarak adeta nakarat kýsmýný oluþturmuþtur.

Þiirde kafiye çeþidi aramak istediðimizde karþýmýza zengin kafiye çeþidi çýkmaktadýr. Ayrýca zengin kafiyelerin ardýndan rediflerin de kullanýldýðýný görmekteyiz. Kafiye çeþidi olarak þiirde bir uyumun olduðu görülmektedir. Tüm kýtalarda üç ve daha fazla ses benzerliðinin esas alýndýðý zengin kafiye çeþidinin kullanýldýðýný görmekteyiz. Kafiye düzeni olarak belli bir düzenin varlýðýndan söz edemeyiz. Kýtalarda mýsralar duygu yoðunluðunun çýkýþýna göre tertip edilmiþtir.

Þairimiz þiirinde herkesin anlayacaðý sade, açýk ve anlaþýlýr bir dil kullanýlmýþtýr. Kelimeler de sanatlý kullanýmý görmemekteyiz. Kelimelerde mecazlý kullanýma pek rastlamamaktayýz. Kelimeler aðýrlýkta olarak gerçek anlamlarýnda kullanýlmaya çalýþýlmýþtýr. Þairimiz kelimeleri seçerken okuyucusuna gerçek bir hakikati haykýrmaktadýr. Her þey onu anlatýrken, her þeyde ona ait sikkeler tezahür edilirken bu ayan beyan olan körlük neden? Gündüzün koynunda bu karanlýk gecelere ait tavýrlar niçin?

Þiirimizde dil bilgisi olarak þairimiz cümlelerin sonunda fiil kipi olarak aðýrlýkta geniþ zaman ve gelecek zaman kip ekleri kullanýlmýþtýr. Zaten þiirin mýsralarý bilinen bir hakikati anlatma gayesi güttüðünden kip seçimi de yerindedir. Hakikatler anlatýldýktan sonra akýl süzgecinden geçirildikten sonra yeniden yorumlanacaðýndan birleþik kiplerden hikaye birleþik kip eki kullanýlmýþtýr. Kýtalarýn ilk mýsrasýný oluþturan dizlerde istek kipi kullanýlmýþtýr. Þahýs olarak da þiirde birinci çoðul ile üçüncü tekil þahýs eklerinin kullanýldýðýný görmekteyiz.

Þiirdeki mýsralarda kullanýlan kelimelerin özelliklerine baktýðýmýzda yumuþak ünsüzlerin fazla kullanýldýðýný görmekteyiz. “ b, l, n, m ” ünsüzleriyle “ o, ü, i ” ünlü harflerinin aðýrlýkta olarak kelimelerde kullanýldýðý görülmektedir. Kelimeler belirli bir düzende boðumlanmadan çýktýðýndan ve sadece bir hakikati anlatma gayreti amaç olarak güdüldüðünden kelimelerdeki harflerde titizlikle seçilmiþtir. Ara ara sert ünsüzler de kullanýlmýþ fakat onlar gerçeðin vurgulanmaya çalýþýldýðý mýsralardaki kelimelerde kullanýlmaya özen gösterilmiþtir. Mesela “ Tanrý, toprak, uzaklaþtýkça vb. ” kelimelerde görmekteyiz.

Serbest vezne daha çok yaklaþan bir tutum olan devrik cümle kullanýmýný bu þiirimizde de görmekteyiz. “ Kim ölür kim kalýr sözünden önce / Ötede bir Tanrý var olduðunu / Bakalým merhametine ve öfkesine / Bir hayat kuralým yaþayalým alabildiðine ” Bu kullaným esasýnda þiirin etki alanýný geniþletmekte ve okuyucu farklý duygulanmalarýn etkisine almaktadýr. Devrik cümle kullanýmý þiirimizdeki kelimelere daha farklý bir söyleyiþ tarzý katmýþtýr.

Þiirde didaktik bir anlatým tarzýnýn olduðunu görmekteyiz. Þairimiz tarafýndan Yüce Allah’ýn varlýðýnýn yeryüzündeki delilleri olan yeryüzü, toprak, zaman, insan gibi yaratýlmýþlarýn hakikatleri perdesi altýnda O’na ait emareler okuyucuya anlatýlmaya çalýþýlmýþtýr. Þairimizin duygularýnýn en üst düzeyde depreþtiði zaman dilimlerinde yazýlmýþ izlenimi verirken, nasihat havasýnýn karþýlýklý konuþma havasý içerisinde verildiði görülmektedir. Kelimelerde realist etkinin varlýðý görülmektedir. Romantik sanatçýlarda görülen her þeyi akýlla deðil de, duygularla açýklama eðilimi bir nebze de olsa þiirde sezilmekte fakat aðýrlýkta olarak realist etkinin varlýðý sezilmektedir.


“ Rab ! ” adlý þiirimizin bu biçim özelliklerinin yanýnda, içerik özellikleri bakýmýndan ele alýp incelemeye çalýþtýðýmýzda þiirimizin þu özelliklerini görmekteyiz:

Yeryüzüne bakalým
Bakalým ardýndan ne gelecektir
Kim ölür kim kalýr sözünden önce
Bakalým kim durup düþünecektir
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Þiirin cümle kapýsý mahiyetindeki giriþ cümleleri. Ýnsanýn ayaklarýný kadem eylediði ve Rabbimizin altý (6) günde halk ettiði müstesna mekânlarýn diyarý yeryüzü. Hz Âdem Efendimizin ayak tozuyla nurlanmýþ ve o Kutlu Nebi’nin (sav) nurunun bedenlerde taþýnarak üzerinde seyr-ü sefer ederek diyarlar kat ettiði mekânlar. Yanýnda yoldaþ olarak Hz Havva annemizle hasbýhal ederek yýllar birbiri ardýnca kovalanýrken, cennetten indiriliþin hüznü bedenlerini sarýnca ve O’nun (cc) rýzasýna muhalif iþler yapmanýn hicraný daðlar, taþlar, ovalar, dereler ve tepeler aþýlmýþ ve her þeyde Allah’ýn emaresi izler aranýr olmuþtu. Çünkü eziktiler, suçluydular. Ama biliyorlardý ki, O’nun rahmeti her þeyi aþkýndý. Bunun adýna her þey yapýlmalýydý. Her canlýya, mahlûka O’nu (cc) anlatma telaþý bedenlerini sarmýþtý. O (cc), mekândan münehhezdi ama ona yönelinecek bir mekanýn olmasý þarttý. Cebrail üveyik kanatlarýyla süzülürken semadan yeryüzüne o kutlu beldenin ilk harcý konulmuþtu bile. Ýþte yeryüzü cennete eþ bir mekâna beþiklik etmenin sancýsýný yüreðinde hissetmeye baþlamýþtý bile. Kâbe denilmiþti o kutlu beldeye. Etrafýnda yüce sevdalý âþýklarýn el pençe divan durup, aþka gelip “Hu!” dedikleri üveyik kanatlarla çevrelenmiþ yeryüzü topraðý. O belde ki, Yüceler Yücesinin kutlu elçisinin doðum sancýlarýna gebe olacaktý. Ýnsanlýk ona doðru yönelecek ve ýssýz gecelerin koynunda secdelerde ona el açýp yalvaracaktý.

Þiirimizde de bahsedildiði üzere bakalým seyir esnasýnda daha nelere þahit olacaðýz. Gelen göçer, konar gider bu diyarlardan. Birbiri ardýnca insanlýðýn aðlayarak göz açtýklarý bu dünya semasýndan miadýný dolduran ve kendisine verilen defterin son sayfasýnýn da kullanýlmasýyla artýk göçmek zamaný gelmiþtir. Nice gönlü sevdalýlar bu dünyaya geldi de ellerinde amelleri dýþýnda hiçbir þeyi götüremediler öte dünyaya. Ellerinde hayýr amellerinin tohumuyla ahiret mezrasýný ekmeye gittiler. Döktükleri gözyaþlarýyla sulayacaklardý amellerini ve onlarýn boy verip meyveye duracaklarýný aný beklemeye baþlayacaklarý baþka âlemlere doðru yolculuk baþlamýþtý. Ama bundan kimsenin haberi yok.

Nice insanlar gördü bu yeryüzü. Kimisi Nemrut kimisi Firavun kimisi de Karunlar oldular ama ellerindeki dünya ziynetlerinin hiçbirisi fayda vermedi ahiret adýna. Dahasý baþa bela bile oldu. Ýnsanoðlu için yeryüzünde nice ibret alýnacak dersler vardýr ama okuyana ve dersine doðru çalýþanlara. Bütün bu sevkiyatlarý düzenleyen ve belirli bir tertip düzeninde çalýþtýran bir Yaratýcýnýn varlýðý apaçýk delilleriyle ortada. Daha ibret alýp varlýðýný kabul etmezsen bekle daha neler var onu anlatan.

Ýnsana bakalým
Bakalým merhametine ve öfkesine
Þefkatine ve gazabýna bakalým
Herkes ruhunda bir Tanrý’yla ölecektir
Bakalým kim bilip öðrenecektir
Ötede bir Tanrý var olduðunu

“Ýnsan bu, su misali, kývrým kývrým akar ya” dizelerinin iradesizce dillerden döküldüðü anlarda okunabilecek mýsralardýr þiirimizin þu güzide satýrlarý. Evet, zamaný kýskacýnda kývrýlarak su misali akan insan ömrü. Bez parçasýnda dünyaya merhaba dediðimiz anlarda etrafýmýzda nice yüzler gülücüklere sevince gark olmuþken ben aðlýyordum bilinçsizce. Bilinçsizce diyorum ama vazifenin yükü omuzlarýmda, aðýrlýðýný kaldýrabilecek miyim yeryüzü þemsiyesi altýndaki mekânlarda. Sonra yine bir bez parçasýnda biten ömür kavgasý yýlar. Bu sefer de sen Rahmeti Rahmana kavuþmanýn verdiði sevdayla sabýrsýzlanýrken arkadaki yürekler bu sefer de aðlamaktadýr. Bu ne tezatlar dünyasý yahu! Akýl sýr erdiremiyorum iþlere. Ben sevdama eriþmiþken bu feryatlar niye?

Ýnsan kalu belada emanete sahip çýkacaðýna ahdettiði anda dünyaya gönderilmiþ ve vazife tüm aðýrlýðýyla baþlamýþtýr bile. Topraktan imal edilmiþ bedenlere ruh üflendiðinde dünyaya gelme vaktinin izleri belirmeye baþlamýþtýr. Hâkim-ü Mutlak Rabbimiz tüm rahmetinin enginliðiyle bizi kuþatmýþken bizdeki gadap niye. Aç açabildiðin kadar sineni, ummanlar gibi olsun; inançla geril ve el uzatmadýðýn ve alaka duymadýðýn mahzun bir gönül kalmasýn. O kadar ki þefkatinin enginliðinde dualarýnýn baþýnda “Ya Rab! Bedenimi o kadar büyüt ki, cehennemin alevlerini ben kapatayým ve baþka kimse girmesin.” anlayýþýna sahip civanmert yürekler.

Kim neye inanýyorsa onunla dirilecektir. Þairimizin kelimelerinde de belirttiði üzere herkesin yüreðinde bir olan Allah’a eþ bir ilah doðmuþtur. Günümüzde insanlar bir þeylerin esiri olmuþ ve deli divane bu boþ hayaller uðruna koþturmaktadýr. Kimisi para kimisi kadýn kimisi de boþ hayaller uðruna çýrpýnýp durmakta ve ömrünü heba etmektedir. Cahiliye döneminin günümüzcesini yaþamaktayýz maalesef. Kendi gönlümüzde Rahmanýn gecelerde konuk olduðu tahtlarda þimdilerde baþkalarý oturmakta. Bakalým tahtýn gerçek sahibi yerine gönlümüzde oturabilecek mi? Yoksa Firavunlar gibi dünya denizine gark olacaðýmýz an mý Allah’ýn varlýðýný, birliðini bileceðiz? Bilebilecek miyiz gerçek maþukun kim elinde olduðunu?

Tepeden týrnaða mükemmeliyetlerle teçhiz edilmiþken bu israf ve vurdumduymazlýk niye ve kime? Dünyanýn adeta köy haline geldiði günümüzde bu vurdumduymazlýk emarelerini niye göstermekteyiz? Derdimiz baþka olmalý bizim. Dertsilerin derdine baþka bir dert aramak niye? Çünkü sarmýþ yaralý bedenlerini dertsizlik illeti. Orhan Veli’nin yýllar ötesinden “Derdim Baþka” adlý þiirinde haykýrdýðý kelimelerle duygularý tekrar dile getirmek ise yine bize düþüyor.

Sanma ki, derdim güneþten ötürü;
Ne çýkar bahar geldiyse?
Bademler çiçek açtýysa?
Ucunda ölüm yok ya.
Hoþ, olsa da korkacak mýyým zaten
Güneþle gelecek ölümden?
Ben ki, her nisan bir yaþ daha genç,
Her bahar biraz daha aþýðým;
Korkar mýyým?
Ah dostum, derdim baþka...
Topraða bakalým
Bakalým ölüye yoldaþ topraða
Kim bilir kimleri getirecektir
Ýnceden inceye nefes bularak
Bakalým kim görüp inanacaktýr
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Evet, mýsralar sayfalarýn tek tek dürülmesi mesabesinde çevrilmekte ve bu esnada hayretler birbirini kovalamaktadýr. Þairimizin ifadelerinin belli bir düzende sýralandýðýný görmekteyiz. Yaþadýðýmýz yeryüzü mekânlarýndan baþlayarak buralarda yaþayan insana geçtik. Ýnsan evsaflarý üzerinde biraz mütalaa ettikten sonra aslýmýz olan topraðýn deyiþlerini dinleyelim þairimizin mana yüklü kelimelerinde.
Ne de güzel söylemiþti topraktan geldiðinin bilinciyle yüreði, bu topraklarýn sevgilisine yani sahibine sevdaya tutulmuþ âþýk olan Veysel.

Dost dost diye nicesine sarýldým
Benim sadýk yârim kara topraktýr.
Beyhude dolandým boþa yoruldum
Benim sadýk yârim kara topraktýr.

Nice güzellere baðlandým kaldým
Ne bir vefa gördüm ne fayda buldum
Her türlü isteðim topraktan aldým
Benim sadýk yârim kara topraktýr.

Havaya bakarsam hava alýrým
Topraða bakarsam dua alýrým
Topraktan ayrýlýrsam nerde kalýrým
Benim sadýk yârim kara topraktýr.

Toprak vefalýdýr. Baðrýna sakladýðý sevgiliye ait izleri öylesine saklamasýný bilir ki, arayan onda bir þeyler bulamaz. Ondan gelip ona gitmeyecek miyiz bu Kaanlýk ve soðuk mermerler üzerinde. Ýnsanýn topraktan gelip topraða gideceði hakikatini þairiz kelimelerinde öyle sanatlý bir söyleyiþle ifade etmiþ ki, bu mahareti sezmek usta kalemlerin iþi olsa gerektir. Ýnanmayan gözlere, kulaklara öyle gizli hazineleri haykýrmaktadýr ki, kör yüreklere iþte daha ne bekliyorsun demektedir. Baðrýna atýlan bir tohum nasýl koyu karanlýklarýn sýmsýký koynunda yemyeþil olma adýna kendinde Yaradan’dan izler göstermektedir. Dallanýp budaklandýkça haykýrýr tüm insanlýða “Yetmez mi bunca avare, boþ dolanmalar?”

Topraða atýlan kara kuru bir tohumun dallanýp budaklandýktan sonra güneþ, hava ve suyla dost olup günlerini kovaladýklarý güneþin þuleleri altýnda yandýðý anlarda meyveye durmuþtur bile. Meyveler de olgunlaþma izleri görülünce yumuþak eller narin bedenlerde dolaþýp dururken ramazan orucunu açmaya baþlayacak olan insanýn iþtahýný kabartmaktadýr. Ve sofradaki en güzide köþesine oturmuþ minarelerdeki Allahu ekber sedalarýný beklemektedir. Düþünen insanlar için nice ibret alýnacak emareler yeryüzünde sofralar halinde serilmiþtir de onlardaki izleri temaþa edecek baðrý yanýk kara sevdalýlarý beklemektedir. Kâinattaki her þey O’nu (cc) bize anlatmýyor mu aslýnda?

Zamana bakalým
Bakalým gelip geçen zamana
Bir hayat kuralým yaþayalým alabildiðine
Bakalým kim duyup hissedecektir
Ötede bir Tanrý var olduðunu
Sözün son noktaya ulaþtýðý tek kavram. Üzerinde yorumlarýn yapýlamadýðý kelime. Ýnsaný ve tüm kâinatý çepeçevre kuþatmýþ olan sarmal. Yeryüzü denilen mekanýn atmosfer katmaný altýndaki her cismi kavrayarak evirip çeviren dilim. Geriye dönüþlerin kesinlikle yasaklandýðý insan ömrünün en yakýþýklý, en alýmlý dakikalarý.

Sevgili uðruna boþ hayallerle avunulan saniyelerin aný. Geceler þafaða gebe dururken, en acý ýstýraplar bu zamanýn dilimlerinde gündüze yani aydýnlýðýn kucaklayýcý iklimine muhtaçtýr. Giden sevgililerin dönmeyeceðini bildiðimiz kederli anlarýmýz. O Yar ki, her þeyi kudret eliyle kuþattýðý hengamede geriye dönüþlerin olmadýðý isyanlý dakikalar. Ayna karþýsýnda yüzlere vurulan kýrýþlar, gözlerin altýndaki mor halkalar topluluðu. Ne de farklý ifade etmiþken þairimiz zamanýn vurdumduymazlýðýna isyanýný, ama nafile gözyaþlarýnýn akýtýldýðý zamanlar.

Ey zaman, bilmez misin ettiðin kötülükleri?
Sana düþer azaplarýn, tövbelerin beteri.
Alçaklarý besler, yoksullarý ezer durursun:
Ya bunak bir ihtiyarsýn, ya da eþeðin biri.

Her sabah yeni bir gün doðarken,
Bir gün de eksilir ömürden;
Her þafak bir hýrsýz gibidir
Elinde bir fenerle gelen.

Defterler açýldýðýnda, gökyüzü sýyrýlýp alýndýðýnda, cehennem tutuþturulduðunda, cennet yaklaþtýrýldýðý zamanda her þey ve herkes unutulur. Ýþte bizi o anýn vahþetinden koruyacak olan Rabbimize ait bunca iþareti izlerken niye vurdumduymaz davranýyoruz. Güneþ ve ay bir araya getirildiðinde ve hani insanýn kaçacak yer neresi dediði zamanda, daðlarýn un ufak olduðu, denizlerin tutuþturulduðu, yýldýzlarýn gökyüzünden inci tanelerinin döküldüðü gibi bir bir üstümüze döküldüðü zamanlarda nereye kaçacak ve kimden medet umacaðýz? Þairimizin dediði gibi “Ötede bir Tanrý var olduðunu ” inanaraktan haykýrýyoruz tüm benliðimizle.

Geçmiþe bakalým
Hayýr! Bu böyle bitmemeli
Görüyorum kesinlikle görüyorum
O’na yaklaþtýkça bana yaklaþan
Ben uzaklaþtýkça benden uzaklaþan
Ötede bir Tanrý var olduðunu

Ýnanýyorum...

Geçmiþ. Elemleriyle, hüzünleriyle, sevdalarýyla yüklü hatýralar yýðýný. Ne de güzel geçiyordu gençlik yýlarý. Aþkýn sarhoþluðuyla fani mahbuplara tam da bel baðlamýþken kim açtý bu hatýralar defterindeki mýsralarý.

Ömrün son demlerine ulaþmýþken þairimiz korkusunu dile getirmektedir. Þairimiz kurtuluþunu, baþka insanlarýn kurtuluþunda aramakta ve bu insanlarýn sarhoþluðundan uyanmalarý adýna satýrlarýna son kelimelerin mührünü vurmaktadýr. Sizin aslýnýz böyle deðildi, böyle de olamazsýnýz diye haykýrmaktadýr. Hayat penceresi sonuna kadar açýlmýþtýr ve diyarý âleme ait her þey ayan beyan görülmektedir.
Sizin mabeyninizdeki duygularýnýz nasýlsa Hazreti Rahmana karþý o da size o nispette yakýndýr. Kitabý mübininde buyurmuyor mu ki, “ Bana yürüyerek gelen kuluma ben koþar adýmlarýmla gelirim.” Gençlik olgunluk yýllarý geride kaldý. Bel büküldü kaddi ve haddi kalmadý artýk yeter bu inat. Var boynu tasmalýlar kervanýna sende katýl. El aman, el aman de ve kurtul. Yoksa baþka þairimizin mýsralarýný sn de yýlarýn akabinde tekrarlamak zorunda kalýrsýn.

Ah o kadrini bilmediðim günler,
Koklamadan attýðým gül demeti,
Suyunu sebil ettiðim o çeþme,
Eserken yelken açmadýðým rüzgâr
Gel gör ki, sular batýya meyleder,
Aðaçta bülbülün sesi deðiþti,
Gölgeler yerleþiyor pencereme;
Çaðýnýz baþlýyor ey hatýralar.
Gençlik böyledir iþte, gelir gider;
Ýçimi titreten bir sestir her gün.


Tüm bu inanmakta zorlandýðýnýz her þeye karþýlýk ben tek bir kelime ile haykýrýyorum demektedir þairimiz duygularýnýn sona yaklaþtýðý anlarda: “ Ýnanýyorum.” Þiirin bitiþi her þeyi ve þairimizin bu konulardaki düþüncelerini tek kelimeyle özetlemektedir.
Kâinattaki her varlýk O’nu (cc) anlatmýyor mu? Bir sineðin göz bebeðini yaratan ile güneþi yaratan da O, deðil mi? Her þeyde Onun sikkelerini mütalaa etmiyor muyuz? Her þey O’nu anlata dururken mahyalarda kandiller yanmaya baþladý. Bu zamanýn geldiðini müjdelemekte ve bize de sabýrla su ve hurma yaný baþýnda dualarda inim inim inlemek düþüyor.

Þairimizin þiirindeki ince derslerini diz çöküp mütalaa ettikten sonra bizlerde karanlýðýn yavaþ yavaþ sabrýmýzý sarmaladýðý anlarda kelimelerimize nokta koyup baþka diyarlara göç etme hayaliyle kývranýyoruz. Dersimizin geri kalan anlarýný baþka bir þiirin ikliminde mütalaa etmek üzereyken dilimizde tekrarlanan “Ýnanýyorum.” kelimesi mi cümlesi mi bilmiyorum amma dorusu da bu olsa gerek diyorum. Kervanýn ardý sýra gitmek vakti geldi herhalde.

Ramazan ayýnýn bu son demlerini yaþadýðýmýz zamanýn dakikalarý önünde sürüklediði anlarda güz rüzgârlarýnýn dalýnda kalan son yapraðýný býrakmama inadýný tüm satýrlarýmýzda hissederken ve satýrlar bizi kendisinden býrakmazken ben de divitimi yakut hokkama bandýrdýðýmda uyandým mürekkebimin bitmek üzere olduðuna. Bu da kelimelerimin son katresini de kullandýðýmýzý bize haykýrmaktaydý. Biz de bu anlarda Necip Fazýl Kýsakürek gibi demek istiyoruz:

GEÇÝLMEZ

Bu kapýdan kol ve kanat kýrýlmadan geçilmez;
Eþten, dosttan, sevgiliden ayrýlmadan geçilmez.
Ýçeride bir has oda, yeri samur döþeli;
Bu odadan gelsin diye çaðrýlmadan geçilmez.
Eti zehir, yaðý zehir, balý zehir dünyada,
Bütün fani lezzetlere darýlmadan geçilmez.
Varlýk niçin, yokluk nasýl, yaþamak ne, top yekûn?
Aklý yele salýverip çýldýrmadan geçilmez.
Kayalýk boðazlarda yön arayan bir gemi;
Usta kaptan kýlavuza varýlmadan geçilmez.
Ne okudun, ne öðrendin, ne bildinse berhava;
Yer çökmeden, gök iki sak yarýlmadan geçilmez.
Geçitlerin, kilitlerin yalnýz O'nda þifresi;
Ýþte, iþte o eteðe sarýlmadan geçilmez!


ÖMER BATI
20.09.2009 - Gaziantep